Noppen & stoppen

Uit: De techniek van het noppen en stoppen in de textielindustrieKarel J. Dijkshoorn, Januari 1944

Door het stoppen verbetert men de fouten, die in de weverij door draadbreuk of mechanische beschadiging zijn ontstaan. Ook vervangt men dunne en dikke eindjes garen, die door het ongelijkmatig spinnen van de spinnerij in het weefsel zijn gekomen. Een groot deel van de fouten in het weefsel kan teruggebracht worden tot fouten in het garen. Men heeft in de spinnerij bijvoorbeeld te weinig draaiing aan het garen gegeven, er zitten dunne en dikke plekken in de draad, door schaaltjes in de grondstof is de draad op een bepaalde plaats zwak geworden.

Men stopt met een stopnaald met een ronde punt. Vroeger stopte men met een spitse naald, waardoor het gevaar veel groter was een draad te splijten. Doorgaans stoppen de meisjes gezeten op bankjes, of speciaal ontworpen stoeltjes.

De meisjes, die met genoemde werkzaamheden zijn belast, betasten het doek, dat zij onderhanden hebben met de vingertoppen. Zij verwijderen de verdikkingen, de noppen, met een nopijzer (een soort pincet met scherpe punten) of met een nopschaar (een aan de uiteinden gebogen schaar). De stof wordt van rechts naar links gestopt. De draden, die de meisjes voor het stoppen nodig hebben, halen zij, voor de kettingdraden, uit de zelfkant en voor de inslag uit een afgeknipt strookje van de stof. Nog beter is het, wanneer de meisjes apart garen ontvangen; zij behoeven de stof dan niet te beschadigen en geen afval te maken. Vervolgens wordt het goed opgetafeld, totdat de stopster de eerste fout tegenkomt.

Het stoppen geschiedt precies volgens de bindingsleer. Het is daarom voor een goede stopster uiterst belangrijk, de grondbeginselen van de bindingsleer te kennen. Daar overbodig stoppen de kostprijs van de stoffen belangrijk doet stijgen, is het zaak nauwkeurig vast te stellen, welke stoffen men te stoppen heeft en hoe zij gestopt moeten worden.

Spinfouten

Spinfouten, zoals zwakke plekken in de draden, noppen, pluizen, verdikkingen enz., die niet in het garen aanwezig behoren te zijn, kunnen aan de nopsters en stopsters zeer veel last veroorzaken. Meestal worden de onregelmatigheden verwijderd en moeten nieuwe draden, volgens de binding, worden ingestopt.

Weeffouten

Doodat de lussen van een te hard gedraaid inslaggaren zich gedurende het weven met de kettingdraden kunnen verwarren, kan dit tot gevolg hebben, dat draden knappen en er een dooreengestregeld “nest”garen ontstaat. Een dergelijke wirwar van draden is zeer moeilijk te herstellen en dit kost zeer veel tijd.

Besluit

Het noppen en stoppen zijn werkzaamheden die voornamelijk door het vele doen in de praktijk d.w.z. door routine kunnen worden geleerd.Ook de practische cursussen die aan textielscholen e.d. gegeven worden, zijn zeer aan te bevelen.